Bir dogma, mutlak, reddedilemez gerçek olarak kabul edilen ve herhangi bir bilgi alanının temeli olarak kurulan bir ilke veya inançtır.
Bir dogma, üzerinde çalışılan ve araştırılan temeller olduğundan, herhangi bir disiplinin incelenmesinde bir başlangıç noktası olarak hizmet eder. Her alana yayılan, etimolojik olarak Yunancadan gelen ve anlamı düşünce, ilke veya doktrin olan bir terimdir.
Birçok disiplinde kullanılmasına rağmen, en çok kullanılan anlamı dini olandır, bu alandaki bir dogma, doktrinin geri kalanının yönetildiği ilkedir.
dini dogmalar
Farklı tek tanrılı dinler için inançlarını destekleyen ana dogma, evreni yöneten ve onlara karşı sorumlu oldukları yüce, güçlü bir varlığın varlığı olan Tanrı'nın varlığıdır. Ancak bu öncülün ötesinde, her din daha fazla sayıda dogma tarafından yönetilir.
Farklı Katolik kaynaklar, Katolik dininin ana dogmalarının 44 olduğunu ve sekiz farklı gruba ayrıldığını tespit eder:
- Tanrı hakkında dogmalar.
- İsa Mesih hakkında dogmalar.
- Dünyanın yaratılışı hakkında dogmalar.
- İnsan hakkında dogmalar.
- Marian dogmaları.
- Papa ve Kilise hakkında dogmalar.
- Sakramentler hakkında dogmalar.
- Son şeyler hakkında dogmalar.
İslam, Katolik Kilisesi gibi dogmalara sahip değildir, ancak biz onun beş direğini kabul edebiliriz: iman beyanı, dua, Ramazan orucu, Zekat ve Mekke'ye hac. Ayrıca Kuran, Mukaddes Kitabı olması ve Muhammed'in Cebrail'in deneyimlediği vahiylerle Tanrı'nın sözü olarak kabul edilmesi nedeniyle bir dogma olarak da kabul edilebilir.
Sosyal bilimlerde dogmalar
Daha önce gördüğümüz gibi, dogma esas olarak dine uygulanır, ancak aynı zamanda sosyal bilimler ve elbette siyasi ideolojiler için de kullanılır. Araştırmalar tarafsız ve nesnel bir bakış açısıyla yapılmaya çalışılsa da, araştırmacının yatkınlıkları ve yürüttüğü teori ve çalışmalar, çok sayıda dogmanın kullanılmasına ve kurulmasına yol açmaktadır.
Dogmalar, daha önce de söylediğimiz gibi, bir dizi değişmez ilkedir ve sosyal bilimlerde, temel ekonomik teorileri yöneten bazı dogmaları örnek olarak göreceğiz.
ekonomik liberalizm
- Serbest piyasa, fiyatları bu dengeye göre ayarlayarak arz ve talep arasındaki dengeyi önceden varsayar.
- Sözleşme özgürlüğü garanti altına alınmalı, şirket ve işçi faaliyetlerini düzenleyen maddeler üzerinde özgürce anlaşmalıdır.
- Ekonomiye devlet müdahalesi, kaynakların dağılımında verimsizlikler yaratır.
- Tasarruf ve yatırım teşvikleri.
- Maksimum vergi indirimi.
ekonomik müdahalecilik
- Devlet, işveren ve işçi arasındaki faaliyeti düzenleyen mevzuat sağlamalıdır.
- Belirli şirketlere veya sektörlere sübvansiyonların kurulması.
- Devlet, fiyatları belirleyerek arza müdahale edebilir.
- Şirketlerin millileştirilmesi.
- Ekonomik korumacılık.
Sunulan örneklere bakıldığında, şu ya da bu ekonomik ideolojiyi varsaymak, bu teorilerle ilişkili dogmaları varsaymak anlamına gelir.