Banka rezervi, her bir finansal kurum tarafından alınan ve kullanılamayan mevduatın bir yüzdesidir. Yasaya göre, söz konusu sermaye, kurumun kendi kasalarında veya ülkenin merkez bankasındaki hesaplarında nakit olarak tutulmalıdır. Bu, likiditesini korumak için.
Örneğin, bir finans şirketinin 10.000 ABD Doları tutarında mevduat kaydettiğini varsayalım. Zorunlu karşılık oranı %10 ise, yalnızca 9.000 ABD Dolarına kadar kredi verilebilir. Geri kalan (1.000 ABD Doları) halka ödünç verilmemeli veya herhangi bir yatırım için kullanılmamalıdır.
Banka rezervinin işlevi
Her para otoritesi tarafından oluşturulan bankacılık rezervinin işlevi, tasarruf sahiplerine sermayelerinin geri kazanılmasını sağlamaktır. Başka bir deyişle, bankalardan nihai olarak büyük miktarda para çekilmesine karşı bir koruma önlemidir.
Ancak, hükümetlerin zorunlu karşılık oranı belirlemesinin tek nedeni bu değildir. Bu, para politikasının amaçlarına göre değiştirilebilir.
Örneğin, bir ülkenin ekonomik büyüme hızında bir yavaşlamayla karşı karşıya olduğunu hayal edin. Bununla karşı karşıya kalan yetkilileri, genişletici bir para politikası izlemeye karar verir.
Bu senaryoda, bir seçenek banka rezervini azaltmaktır. Bu şekilde, finansal kuruluşlar kredi vermek için daha fazla kaynağa sahip olacaktır. Bu da nüfusun tüketimini ve dolayısıyla Gayri Safi Yurtiçi Hasılayı artıracaktır.
Bunun tersi, kişinin harcamaları kısmaya çalıştığı bir duruma uygulanabilir. Bu durumda, para otoritesi banka rezervini artırmalıdır.
Ulusal ve yabancı para cinsinden rezerv rezerv oranı
Zorunlu karşılık oranı ulusal ve yabancı para cinsinden belirlenebilir. Bu, özellikle dolar gibi daha istikrarlı bir yabancı para biriminde yüksek düzeyde tasarrufa sahip ülkelerde geçerlidir.
Diyelim ki hükümet kredilerin uzatılmasını teşvik etmek istiyor. Aynı zamanda insanların döviz cinsinden borçlarını artırmasını istemiyorsanız, sadece yerel para biriminin zorunlu karşılık oranı düşecektir.
Banka rezervi teriminin başka bir anlamı
Bu kavram aynı zamanda nakit oranı, banka rezerv oranı veya zorunlu karşılık oranı olarak da bilinir.
Son olarak, geniş anlamda kavramın bir başka anlamı daha vardır. Bu daha az katı anlam, banka şubelerinde tutulan nakit paranın zorunlu karşılık olarak da adlandırılabileceğini gösterir.