Anarşizm, empoze edilmiş bir devlet veya hükümet biçiminin yokluğuna dayanan sosyo-politik bir modeldir. Böylece, belirli bir bölgenin organizasyonunda bireyin rolü ve ilişki kurma yeteneği ön planda tutulmaktadır.
Anarşizmin varsayımları, bir hükümet tarafından yönetilen sistemlerin aynı zamanda dayatma olduğunu ortaya koyar. Sonuç olarak, bir elitin veya azınlığın gücü, nüfusun geri kalanına üstün gelecektir.
Bu nedenle anarşist, bir tür "devlet dışı" devlet üzerine bahse girerek bu baskıdan kurtulmaya çalışır. Bu program kapsamında, vatandaşlar arasında bir arada yaşama ve işbirliği, toplumsal barışı sağlamak için yeterli araçlar olmalıdır.
Bu, doğal düzenin bir insanın diğerine hükmetmesinin imkansızlığını varsaydığı anarşist öncülünden kaynaklanır. Bu nedenle, insanın mantıksal eğilimi, kontrol faktörlerinin olmadığı toplumlarda bir arada yaşamak olacaktır. Yani, daha fazla güce sahip bir nüfus tabakası (siyasi sınıf) olmamalıdır.
Tarihsel olarak anarşizmin on dokuzuncu yüzyılın sonlarına ait sosyopolitik bir hareket olduğunu söyleyebiliriz. Böylece sosyalizm, Marksizm veya komünizm gibi diğer hareketlerin kanatları altında ortaya çıktı. Ancak anarşizm bu akımlardan birçok yönden farklıdır ve kendi ideolojik yolunu izler.
Anarşizmin temel özellikleri
Anarşist akımın, onu diğer mevcut sosyo-politik sistem türlerinden tanımlayan ve ayıran bir dizi özelliği vardır:
- Hem akademik alanda hem de toplumsal hareketlerde çok sayıda yorumu ve uygulaması vardır.
- Tüm eğilimleri özellikle kolektif bireycilik üzerine kuruludur. Yani, insanın kendi başının çaresine bakma ve kolektif bir toplum ortamında işlev görme yeteneğine sahip olduğunu varsayar. Bu, serbest çağrışım sayesinde.
- Her bireyin eşit haklara sahip olduğunu ve kademesiz yatay bir toplumun yapılandırılması gerektiğini anlayarak herhangi bir hiyerarşik sistemin ortadan kaldırılmasını savunuyor.
- Anarşiye ulaşmanın yolu, yasalara ve kurumlara itaatsizlik yoluyla yapılmalıdır. O zaman Devletin güç ve kontrol unsurlarını uygulayamadığı bir nokta gelecektir.
- Herhangi bir reform, Devlet dışındaki unsurlar aracılığıyla yapılmalıdır. Bu nedenle anarşist siyasi partileri seçimlerde veya oylamalarda görmek olağan değildir. Bunun yerine, genellikle düzen karşıtı güçlerle tanımlanırlar.
anarşizmin eleştirisi
Anarşizm, anarko-kapitalizmden (serbest piyasa ile) anarkomünizme (planlı bir ekonomi ile) kadar farklı varyantlar alır. Ancak temel fikir, kontrolün olmamasıdır. Bunu temel alarak diğer siyasi akımlarla birleştirilir.
Ancak, bir önceki paragrafta bahsettiğimiz bu kontrol eksikliği genellikle korku yaratır. Bu nedenle anarşizmin temel eleştirilerinden biri, toplumun bir denetim organı olmadan yeterince gelişemeyeceğidir.
Aynı şekilde, anarşizmin diğer eleştirileri de karşıt anlayıştan kaynaklanır: doğal olan mutlaka en iyisi değildir. Anarşizm, diğer şeylerin yanı sıra, hayatın doğal akışına ve düzenine müdahale etmememiz gerektiği argümanı tarafından yönetilir.