İş bölümü, belirli bir grup insan arasında dağıtılan bir mal veya hizmetin üretim sürecini oluşturan farklı görevlerin bölünmesinden oluşur.
Başka bir deyişle, işbölümü, karıştırılma eğiliminde olsa da, iş uzmanlaşmasının kökenidir. Bu, bir mal veya hizmetin üretimi için gerekli olan ve genellikle güçlerine, kapasitelerine, uzmanlıklarına veya doğasına dayalı olarak bir dizi birey arasında dağıtılan görevlerin parçalanmasından oluşur. Zamanla, iş bölümü, toplumların gelişmesi kadar uzmanlaşma yoluyla da belirli görevlerde üretkenliğin artmasına izin verdi.
Adam Smith veya Karl Marx gibi büyük ekonomistler, işbölümü üzerine çalışmalarını derinleştirdiler. Bu fenomen, tarih boyunca ekonomik kalkınmanın temel direklerinden biri olarak kabul edilir.
Uluslararası iş bölümüİş bölümünün kökeni
Tarih boyunca, tarım toplumları yalnızca tarıma adanmıştı. Ticaret, zanaat veya bireylerin güvenliğini garanti edecek bir askeri sistemin oluşturulması gibi ihtiyaçların ortaya çıkmasıyla karşı karşıya kalındığında, işbölümü ortaya çıkar. Bunu yapmak için, artık üretimin ne anlama geldiğini bilmek çok önemlidir. Görevlerin teknik gelişimi, üretkenlikte bir artış ve bununla birlikte bir üretim fazlası ürettiğinde, bireylerin geri kalanı, kendilerini tarıma adamak zorunda kalmadan, kendilerini savaş veya zanaat gibi diğer görevlere adayabilirlerdi. kendilerini besler.
Fazla üretim, kendilerini savaş gibi diğer görevlere adamasına rağmen, bir dizi insanın beslenmeye devam etmesine izin verdi. Böylece işbölümü ortaya çıkar ve toplumların kendilerini çok sayıda işlev ve çok farklı mesleklerde olduğu kadar daha çoğul bir biçimde örgütlemelerine olanak tanır. Bununla birlikte, toplumun başlangıcında, iş bölümü, üretim fazlası ile doğrudan ilişkiliydi, çünkü bu, bölümün kapasitesini, kendilerine artık sağlayabilecek insan sayısına dayalı olarak işaret ediyordu.
Adam Smith ve Karl Marx'a göre iş bölümü
İş bölümü, tarih boyunca büyük ekonomistler için çalışma konusu olmuştur. Bazılarının alaka düzeyine göre en öne çıkanları Adam Smith ve Karl Marx'tı.
adam demirci
Adam Smith'e göre işbölümü, ulusların zenginliklerini artırmalarının ana nedenlerinden biriydi. İskoç iktisatçı ve klasik okulun babasına göre, iş bölümü, üretim sürecinde işçinin sürekli alet değişimine ihtiyacı olmadığından, üretkenlikte büyük artışlara izin verdi. Üretim sürecinde sadece bir görevi yerine getirmesi nedeniyle. Smith'e göre bu, bir işçinin bir mal veya hizmetin hazırlanması için tüm araçlara sahip olması gerekmediğinden, üretim süreci içinde görevini yerine getirmek için ihtiyaç duyduğu araçlara sahip olması gerektiğinden, üreticilerin sermaye tasarrufu yapmalarına izin verdi.
Bu şekilde Smith, işbölümü yoluyla işçinin işlevinde giderek daha fazla uzmanlaştığını düşündü. Bu, belirli görevlerde deneyim kazanarak bunların zamanla mükemmelleştirilmesine izin verdi. Buna karşılık, bu fenomen görevlerin teknik gelişimini destekledi. Bunun nedeni, uzman işçilerin görev hakkında giderek daha fazla bilgiye sahip olmaları ve onlara yeni araç ve tekniklerin geliştirilmesine olanak sağlamasıydı. Görevi daha verimli ve mekanize bir şekilde geliştirmesine izin veren fenomen.
Öte yandan Adam Smith, iş bölümünden kaynaklanan birçok olumsuz faktörün altını çizdi. Bunlar arasında, sırayla, ücretlerin bölünmesi. Smith, geliştirilen göreve bağlı olarak işbölümünün, geliştirilecek görevin özelliklerine bağlı olarak farklı bireyler arasında maaş farklılıkları ürettiğini düşündü. Öte yandan, Smith, son derece mekanik ve monoton görevler geliştirirken, bilginin ilerlemesinin bozulmasını da dikkate aldı. Bunun için Smith, bu bozulmayı azaltmak için işbölümünün eğitim için bir teşvikle telafi edilmesi gerektiğini düşündü.
Karl Marx
Öte yandan, Smith'in çizgisinde olmasına rağmen, Marx, tekrarlayan görevleri yerine getirmenin monotonluğunun zamanla işçileri hayal kırıklığına uğrattığını düşündüğünden, uzmanlaşmanın olası sorunlarını savundu. Buna karşılık Marx, görevlerin giderek tekrarlandığı bir senaryoda, işçinin işini geliştirmek için daha az bilgiye ihtiyacı olduğunu varsayıyordu. Bu, Marx'a göre, tüm üretken görevi yerine getirmeleri gerektiğinde ihtiyaç duyacaklarından daha az bilgiye ihtiyaç duyan çalışanların gelecekteki niteliklerinin daha düşük olmasıyla sonuçlanır.
Teorik uygulamaları içinde, Marx için ve sınıf mücadelesi teorisine atıfta bulunarak, işbölümünün bazen hiyerarşi sorunlarına bağımlılık ilişkisinden geldiğini ve böylece sosyal kontrolü tesis ettiğini düşündü. Ayrıca Marx'a göre işbölümü, bu tür hiyerarşik ilkeler oluşturmadığı için komünist bir sistem içinde daha doğal ve daha gelişmiş bir şekilde ifade edilmiştir.
Gördüğümüz gibi, Marx'ın vizyonu Adam Smith ile yakından ilgiliydi. Her iki anlayışın da birey üzerindeki etkilerinde ortak özellikler vardı, bu olgunun ürettiği toplumsal yapı farklıydı.
İş bölümünün avantajları ve dezavantajları
İş bölümünün avantajları şunları içerir:
- Verimlilik artar.
- Ürün veya hizmette daha yüksek kalite.
- Üretimde daha düşük maliyetler.
- Teknolojik gelişme kolaylığı.
- İşçinin yaşam kalitesinin iyileştirilmesi.
Öte yandan, iş bölümünün altını çizebileceğimiz dezavantajları şunlardır:
- İşçi hayatının monotonluğu.
- Görevlerin sürekli tekrarından kaynaklanan hayal kırıklığı.
- Daha az teknik bilgi.
- İşverene daha fazla bağımlılık.
- Yaratıcı ruhun yok edilmesi
