Roma hukuku, Roma halkını kuruluşundan doğu imparatorluğunun çöküşüne kadar düzenleyen yasal normlar bütünüdür.
Çağdaş normatif sistemlerin beşiği olan Romalılar tarafından eksiksiz ve karmaşık bir normatif sistem kurulmuştur. Bu Roma hukuku, çağdaş normatif sistemlerde, kamu hukukunda ve özel hukukta temel farklılaşmanın öncüsüydü. Aynı şekilde usul normları, ayni haklar, aile normları ve ceza normları da bu hakla birlikte doğar.
Ancak Roma hukukunun en büyük başarısı, kurallarının Roma hukuku aracılığıyla standartlaştırılmasıydı. corpus iuris sivil Roma menşeli tüm hukuk normlarını yazılı bir belgede bir araya getiren Roma hukuku, çağdaş kıta hukukunun temeli olmaya devam etmektedir.
Roma hukukunun aşamaları
Roma İmparatorluğu'nun olduğu tüm dönem içinde farklı aşamalar vardır:
- Arkaik dönem: Şu anda, Roma hukuku esas olarak dini zorunluluklardan oluşmaktadır. Hukuk, din ve ahlak iç içedir. Bu çağ, Roma'nın kuruluşuyla başlar ve XII Tablolarının kodu olan ilk normların kodlanmasıyla sona erer.
- Klasik öncesi veya Cumhuriyet dönemi: Roma İmparatorluğu'nun bu ikinci aşaması, ilk Roma İmparatoru Augustus'a kadar XII Tablolarının yayınlanmasıyla başlar. Temel yenilikler, Roma hukukunun yazılı ve kodlanmış kurallara sahip olmasıyla, vatandaşlar için bir garanti ve kesinlik olan aleniyet ilkesine sahip olmaya başlamasıdır. Bu ilk kodifikasyon, yorumlar ve uygulamalar gerektirir ve bunun için Roma, hakimleri ve hukukçuları oluşturur. Yavaş yavaş bu hak daha laik hale geliyor.
- Klasik veya Beylik dönemi: Bu dönem, İmparator Augustus'un ilanından MS 3. yüzyıla kadar uzanır. C. Hukuk için bu aşama esastır, iyi bir hukuk tekniği vardır ve kamu ve özel çıkarları uzlaştırmaya çalışılır.
- Klasik sonrası dönem: Bu dönem MS 3. yüzyılın ortalarını kapsar. Batı imparatorluğunun çöküşüne kadar. Şu anda, yasanın popülerleşmesi nedeniyle teknik artık o kadar rafine değil. Rafine kurallar yaratan hukukçular artık yoklar, ancak hukuk Roma geleneğine dayanmaya başlıyor.
- Justinian dönemi: Bu son dönem, Batı İmparatorluğu'nun çöküşünden Roma İmparatorluğu'nun sonuna kadar uzanır. Hukuk normlarının en büyük derlemesinin, bu son aşamada, corpus iuris sivil. Bu eser ve bu aşama en önemli ve etkili olarak bilinir.
Roma hukukunun özellikleri
Roma hukukunun temel özellikleri şunlardır:
- Kamu hukuku ile özel hukuku birbirinden ayıran ilk normlar bütünüdür. Kamu yetkilerinin var olduğu durumlarda ve kişilerin özel ilişkilerinde sadece bir dava olduğu durumlarda uygulanması gereken kurallar farklıdır.
- Tüm bireylere eşitlik tanımadığı için ayrımcı bir haktır.
- Normlar ilk kez işlev ve amaçlarına göre kodlanmıştır.
- Gerçekçi bir haktır. Bu, eğer kurallar çatışmayı çözemezse, geleneğe gidebileceğiniz anlamına geliyordu. Bu nedenle aynı zamanda gelenekçi bir haktır.
Roma hukukunun kaynakları
Roma hukukunun ana kaynakları şunlardır:
- Popüler meclisler.
- Sulh yargıçları
- Senato.
- Hukukçular.
- İmparator.
- Gelenek yoluyla vatandaşlar. Roma hukukunda gelenek olarak bilinir mores maiorum.
