Dünya nüfusu, Coronavirüs'ün sağlık ve ekonomi üzerindeki yıkıcı etkilerini endişeyle yaşıyor. Bu sert manzara karşısında zamanda geriye, 1918 gribine bakmakta fayda var.
COVID-19'un hızla yayılması, küresel ekonomiye zarar verdi. Herkes ekonomik toparlanma yolunda nasıl ilerleyeceğini ve pandeminin dünya ekonomisini aşındırmaya devam edip etmeyeceğini merak ediyor.
Coronavirüs insanlığı olağanüstü bir duruma sürükledi, ancak benzeri görülmemiş bir durum değil. Bu nedenle geriye dönüp tarih kitaplarına bakmakta fayda var. Bir önceki pandemiden kesinlikle dersler çıkarabiliriz: 21 ila 50 milyon arasında ölüme neden olan 1918 gribi veya "İspanyol gribi".
Her şey 1918'de, Birinci Dünya Savaşı'nın son yılında başladı. Ancak, kökenin çok farklı versiyonları vardır. Virüsün ABD Ordusu'nun kışlasında çıktığını ve Kuzey Amerika birliklerinin eski kıtada savaşmak üzere gönderilmesiyle Avrupa'ya yayıldığını doğrulayanlar var. Aksine, diğer hipotezler bu gribin kökeni olarak Çin'e işaret ediyor.
Yüksek sayıda enfeksiyon (yaklaşık 500 milyon enfekte) ve ölüm, tarafsız ülkeleri ve arka ülkeleri aştı. Siperlerde, çok sayıda askerin grip nedeniyle zayıf düşmesi nedeniyle birçok askeri operasyon durdurulmak zorunda kaldı.
Ekonomik aktivitede düşüş
Virüsün olası kökeni ve ölüm ve enfeksiyon sayısının ötesinde, inkar edilemez olan şey, pandemilerin son derece sert ekonomik sonuçlarıdır. Böylece, 1918'de, gribin hızla yayılması endüstriyel faaliyeti felç etmeye zorladığından, ekonomik faaliyet önemli bir düşüş yaşadı. Aynı şekilde tiyatro gibi halka açık gösteriler de iptal edildi, okulların ve kiliselerin de kapatıldığı unutulmadı.
Daha da ölümcül bir virüsle karşı karşıya kalan korku, dünya nüfusunda fazlasıyla belirgindi. Bütün bunların sadece sağlık düzeyinde sonuçları olmadı, ekonomik düzeyde de GSYİH'deki düşüşü %6 olarak tahmin eden çalışmalar var.
1918 gribinin sonuçlarının ayrıntılı bir makroekonomik analizini elde etmenin zor olduğunu da belirtmek gerekir, çünkü o zamanlar ulusal muhasebe bugünkü kadar gelişmemişti. Bu anlamda Amerika Birleşik Devletleri en güvenilir ekonomik kayıtlara sahip ülkelerden biri gibi görünüyor. Böylece, o yılın Ekim ayına doğru, endüstriyel aktivitedeki düşüş, özellikle pandeminin en zor anlarından birine denk gelen ABD'de belirgindi.
Ekonomik faaliyete ara verilmesinin istihdam üzerinde çok sert sonuçları oldu. Şirketlerin toplu işten çıkarmalara başvurmaktan başka seçeneği yoktu.
Üretim seviyelerindeki düşüşün ikinci etkisi, arzda bir azalma ve dolayısıyla temel ihtiyaç fiyatlarında büyük bir artış oldu. Gelirlerinin kesilmesini reddeden mağaza sahipleri fiyatları düşürmemeye karar verdi.
Sosyal sonuçlar
1918'deki toplumsal farklılıklar zaten çok belirgindiyse de, "İspanyol gribinin" hızla yayılması onları daha da akut hale getirdi. Nüfusun büyük bir kısmı yoksulluğa sürüklendi, çünkü üretim felç olduğu için iş bulmak çok zor görünüyordu.
Grip korkusu o kadar fazlaydı ki, çoğu kişi enfeksiyon kapmamak için devamsızlığı tercih etti. Bu korku bağlamında karantina da uygulandı ve toplanmalar yasaklandı. Gripten en çok etkilenen ülkelerden biri olan İspanya'da, uygulanan sosyal izolasyon o kadar aşırı hale geldi ki birçok çocuğun hayatına mal oldu, temas o kadar kısıtlıydı ki onlara yiyecek getirmeleri engellendi.
Üretimde çok keskin bir düşüş ve nüfusun yoksullaşmasıyla karşı karşıya kalan aileler, kıt ekonomik kaynaklarını neye harcıyorlardı? Tüketimin düşmesiyle, aileler temelde en temel ihtiyaçlarını karşılayacak mallarla sınırlı kaldı.
Kamu sektörüne gelince, gripten etkilenen çok sayıda insana sağlık hizmeti verebilmek için özel krediler tahsis etmek gerekli hale geldi. Karşılaşılması gereken diğer olağanüstü harcamalar ise maske, dezenfeksiyon ve aşı maliyetleriydi. Ancak, Birinci Dünya Savaşı'nda ulusların büyük bir kısmı tamamen alt üst olurken, bu tür harcamaları karşılayacak kaynakları bulmak çok zordu.
Böylece, 1920 civarında, üç dalgadan (ikincisi en ölümcül olanıydı) ve virüs zayıfladıktan sonra, "İspanyol gribi" azaldı ve ekonomik patlamanın damgasını vurduğu mutlu yirmili yıllar geldi.
