Ekonomik karlılık, bir şirketin yaptığı yatırımlar için elde ettiği kârdır. Ölçümü için firmanın mali tabloları kullanılır.
Başka bir deyişle, ekonomik karlılık, bir şirketin yaptığı yatırımlardan kalan kârdır ve genellikle yüzde olarak ifade edilir.
Örneğin 200.000 euroluk yatırım için 10.000 euro kar elde edilmişse karlılığın %5 olduğu söylenebilir.
Genel olarak ekonomik karlılığı artırmak için şirkette gelirin artması ve/veya maliyetlerin düşürülmesi gerekir. Bu, her kuruluşun koşullarına bağlı olarak.
Ekonomik karlılık göstergeleri
Kârlılığı ölçmek için önce amortisman, amortisman, faiz ve vergiler için indirimden önce kazancı hesaplamalıyız. Bu gösterge, İngilizce kısaltması olan FAVÖK ile daha iyi bilinir.
FAVÖK formülü aşağıdaki gibidir:
FAVÖK = Gelirler - satılan malın maliyeti - genel yönetim giderleri
Veya alternatif olarak:
FAVÖK: Net Kar + Vergiler - Olağanüstü Gelir + Faiz - Finansal Gelir + Amortisman + Amortisman
Bu gösterge, işletmenin ekonomik faaliyeti nedeniyle yarattığı karlılık düzeyine yaklaşmamızı sağlar. Bu nedenle ticari faaliyetle ilgili olmayan vergiler gibi indirimler hariçtir.
Ardından, aktif getirisi (ROA) olan bir diğer önemli oranı hatırlıyoruz. Formülü:
ROA, varlıklara yatırılan her bir para birimi için elde edilen getiriyi ölçer. Bu nedenle, ekonomik karlılığı bulmak için net karı FAVÖK ile değiştiririz:
Bu formül sırayla aşağıdaki gibi ayrılabilir:
Diğer bir deyişle, ekonomik karlılık, kâr marjının (satışlardan FAVÖK) varlık devir hızı ile çarpılmasıyla da hesaplanabilir. İkincisi, varlıkların analiz döneminde, genellikle bir yıl içinde dönme sayısıdır. Bu durumda, varlık devir hızı 5 ise, varlıklar her 72 günde bir döner.
Ekonomik karlılık hesaplama örneği
Bir şirketin geçen yıl 5.000 Euro net kar elde ettiğini düşünelim. Aynı şekilde, aşağıdaki veriler de mevcuttur:
- Amortisman: 200
- Amortismanlar: 150
- Olağanüstü gelir: 0
- Finansal giderler: 200
- Finansal gelir: 0
- Vergiler: 100
- Varlıklar: 50.000
İlk önce FAVÖK'ü hesaplıyoruz:
FAVÖK = 5.000 + 200 + 150 + 200 + 100 = 5.650
Sonra,
Ekonomik karlılık: 5.650 / 50.000 = %11,3.
Böylece yatırılan her 100 Euro için 11,3 Euro kar elde edildi.
Karlılık oranları