İç talep, bir ülkede yerleşik kişilerin belirli bir dönemde yaptığı mal, hizmet ve yatırım harcamalarıdır.
İç talep, bir ülkenin yerleşik ekonomik birimleri (insanlar, şirketler ve hükümet) tarafından belirli bir süre boyunca (genellikle her yıl ölçülür) hem tüketim hem de yatırım için mal ve hizmetlere yapılan harcamalara karşılık gelir. Unutulmamalıdır ki, söz konusu talep bir ülkenin gelişmişlik derecesinin ve refah seviyesinin çok önemli bir göstergesidir, çünkü büyüdükçe ekonomi de (üretim ve istihdam arttıkça) büyüme eğilimindedir.
Daha sonra göreceğimiz gibi, açık bir ekonomide iç talep, toplam talep eksi net ihracata eşittir.
İç talebin bileşenleri
İç talebin üç unsuru şunlardır:
- Hanehalkı tüketimi (C): Bireylerin ve ailelerin günlük ihtiyaçlarını karşılamak için mal ve hizmetlere yaptıkları harcamalara karşılık gelir. Bu gidere yiyecek, giyecek, kuaförlük hizmetleri, okullar vb. dahildir. Ev alımı hariçtir.
- Devlet harcamaları (G): Devletin kamu idareleri (merkezi, bölgesel ve yerel) aracılığıyla faaliyetlerini yürütmek için yaptığı harcamaları (hem tüketim hem de yatırım olarak) ifade eder. Bu gidere ofis malzemeleri, kamu çalışanlarının maaşları, ofis kirası vb. dahildir.
- Yatırım (I): Firmaların diğer mal ve hizmetleri üretebilmek için yaptıkları dayanıklı tüketim malları harcamalarıdır. Aynı zamanda stoklara (hammadde, yarı mamul vb.) yapılan harcamaları ve haneler tarafından bir ev satın alınmasını da içerir. Yatırım harcamalarına bazı örnekler ekmek yapmak için makineler, malları taşımak için araçlar, binalar vb.
İç talep nasıl ölçülür
Kapalı bir ekonomi örneği
Kapalı bir ekonomide, iç talep (DI), Tüketim, Yatırım ve Devlet Harcamalarının toplamına eşittir. İthalat veya ihracat yoktur, bu nedenle yurt içi talep ve yurt dışında yerleşiklerin net talebinin toplamı olan toplam talep (AD), iç talebe (DI) eşittir.
DA = C + I + G = DI
Nerede:
- C = Hanehalkı tüketimi
- ben = yatırım
- G = Devlet harcamaları
Açık ekonomi örneği
Açık bir ekonomi durumunda, iç talebi elde etmek için toplam talepten (AD) yurtdışındaki yerleşiklerin net talebini veya aynı şey olan net ihracatı (X-M) çıkarırız.
DA = C + I + G + (X-M)
Nerede:
- XN = X-M = İhracat - İthalat
Ve DI = DA - XN olarak. Net ihracatı (XN) çıkarırsak (DI) elde ederiz:
DI = C + I + G
İç talebin belirleyicileri
Bir ülkenin talebini etkileyebilecek birkaç faktör vardır. Bunlardan bazıları:
- Bir ülkenin işsizlik oranı düşük olduğunda, talep artma eğilimindedir.
- Ülke büyüdükçe talep de artıyor.
- Tüketicilerin ülkenin ekonomik geleceği hakkında iyi beklentileri varsa, talep artma eğilimindedir.
İç talep, bir ülkenin büyümesinde çok önemli bir motor olabilir. Ancak, talep büyümesi kontrolsüz borçlanmaya veya yerli üreticiler lehine devlet sübvansiyonlarına dayandığında, ekonomik yavaşlama riski çok önemlidir. Bu nedenle ekonomi politikalarının ülkenin gelir ve büyüme beklentileri doğrultusunda sağlıklı bir talebi desteklemeye yönelmesi elzemdir.
