İsveç, nakitsiz bir ekonomiye doğru büyük adımlar atan bir ülkedir. Birisi nakit ödeme yapıyormuş gibi davranırsa, "Nakit kabul etmiyoruz" yazan işaretlerle karşılaşacaktır. Müreffeh İskandinav ulusu, kredi kartı ve dijital ödemelerin en fazla kullanıldığı eyalet olmayı başardı.
Nakit kullanımdan düşüyor. Banknotlar ve madeni paralar, küçük işletmelerde gerçekleşen işlemlerin yalnızca %20'sinden azında kullanılmaktadır. Eğer otobüse binmek niyetindeysek ve elimizde sadece nakit para varsa gideceğimiz yere varamayız. Küçük işletme sahipleri veya otobüs şoförlerinin sendika temsilcileri, nakit ödeme yasağının hırsızlığı önlemeye yardımcı olduğunu savunuyor.
Ödeme uygulamalarının geniş kabulü
İsveç bankalarının çoğu bile fiziksel paradan vazgeçti. Bu nedenle teknoloji ve yeni ödeme sistemleri vatandaşların hizmetine sunulmuştur. Ticari kuruluşlar, bir tablet veya akıllı telefon aracılığıyla bir uygulama aracılığıyla kredi ve banka kartlarıyla ödeme yapılmasını sağlayan iZettle teknolojisini müşterilerin kullanımına sunmuştur.
İsveç'te yaygın olarak kabul edilen bir diğer ödeme sistemine Swish denir. İsveçlilerin yarısından fazlası ödemelerini yapmak için Swish kullanıyor. Swish, tüketicilerin ATM'lere gitmesini engeller ve para transferlerini mümkün kılar. Swish sayesinde, uygulamanın diğer kullanıcılarına ve tüm Akıllı Telefon aracılığıyla para güvenli bir şekilde aktarılabilir. Nakit paraya sahip olmama şeklindeki geleneksel tepki, eli sıkı olanlar için bir mazeret teşkil etmeyecektir.
Bu ödeme sistemlerinin başarısı, İsveç nüfusunun yeni teknolojilere olan büyük ilgisinden kaynaklanmaktadır. Bu yenilikçi ödeme uygulamalarının başarısını sağlayan diğer nedenler, İsveçlilerin küçük bir nüfus oluşturmaları, mükemmel iletişim altyapılarına sahip olmaları ve düşük düzeyde yolsuzluk göstermeleridir.
İsveç'te dolaşımdaki nakit miktarının azaldığı inkar edilemez bir gerçektir. 2009 yılında dolaşımda 106 milyar SEK vardı ve 2016 yılında 65 milyar SEK'e düşürüldü.
İnkar edilemez bir diğer gerçek ise İsveç vatandaşının giderek daha az nakit kullanmasıdır. 2017 Insight Intelligence araştırmasına göre, İsveçlilerin yalnızca %25'i haftada en az bir kez nakit ödeme yapmayı kabul ediyor. Dahası, ankete katılanların %36'sı yılda yalnızca bir veya iki kez madeni para ve faturalarla ödeme yapmayı kabul ediyor.
Dijital ve kartlı ödeme trendi artmaya devam edecek ve uzmanlara göre 2020'de nakit ödeme marjinal bir ödeme şekli haline gelecek.
Nakit kaybolma isteksizliği
Ancak, İskandinav ülkesinde endişe duyulan sorunlardan biri de “dijital bölünme” olarak adlandırılan sorundur. Bu, yeni ödeme biçimlerine erişmekte ve bunlara uyum sağlamakta daha fazla zorluk çeken yaşlı insanları ifade eder.
Yaşlılar dışında kartlı ödemelerde ciddi zorluklarla karşılaşan turistler ve göçmenler de var. Ancak bankalar, işlerinin önemli bir parçası olmadıkları için aşırı endişeli görünmüyorlar.
Nakit paranın tamamen yok olmasına karşı çıkanları endişelendiren bir diğer husus ise İsveç vatandaşlarının çok hızlı bir şekilde benimsediği bu ödeme sistemlerinde siber saldırılara karşı koruma sağlanması.
İsveçliler yeni ödeme şekillerini geniş çapta kabul etseler de, çoğu İsveçli nakit paranın tamamen ortadan kalkmasını istemiyor.
İskandinav ülkesindeki en yüksek para otoritesi olarak Riksbank veya Bank of Sweden, dijital ödeme biçimlerinin nasıl geliştirildiğini izlerken bankaları müşterilerine nakit sağlamaya zorlamayı düşünüyor. Son olarak, Risbank, nakit ödemeleri desteklemek için kullanılabilecek "e-taç" olarak bilinen dijital bir para birimini piyasaya sürmeyi düşünüyor.
