Rastgele bir deney, onu analiz etmek ve davranışı hakkında sonuçlar çıkarmak için rastgele bir fenomeni tekrar etmekten oluşan bir testtir.
Rastgele deneyin tanımından ve aynı zamanda rastgele fenomen tanımından, bunun şans yasalarının egemen olduğu durumların incelenmesi olduğu sonucunu çıkarıyoruz.
Rastgele bir deney yapmaya çalıştığımız sürece, somut bir şekilde deney yapabileceğiz. Örneğin, bir madeni paranın davranışını incelemek istediğimizi düşünelim. Para birimi somuttur, görebilir ve dokunabiliriz. Başlatın ve sonucu kontrol edin (tura veya tura) bize kalmış. Şimdi, hava örneğini varsayalım. Bulutları hareket ettiremez veya sıcaklıkları değiştiremeyiz. En azından somut bir şekilde.
Yukarıdakiler doğrultusunda, bazı deneylerin başlangıç varsayımlarının öneminin farkında olmamız gerekecek. Bunun için aksiyomatik yöntemin kullanılması önerilir. Aksiyomatik yönteme bakınız.
Frekans olasılığıDeney türleri
Bu makalenin amacı, rastgele bir deney kavramını geliştirmektir. Ancak, bunu daha iyi anlamak için ne tür deneylerin var olduğunu anlamamız gerekir. Yani şu soruyu cevaplayın: Ya aynı koşullar altında deneyin sonuçları her zaman aynıysa? Bu durumda artık rastgele bir deney olmayacaktı. Bu anlamda iki tür deneyi ayırt edebiliriz:
- Deterministik deneyler: Onlar doğru tahmin edilebilir olanlardır.
- Rastgele deneyler: Bunlar, sonucu belirsiz olan deneylerdir.
Unutulmamalıdır ki bir deneyin rastgele olması, tahmin edilemez olduğu anlamına gelmez. Aslında, bazı durumlarda, belirli bir olasılıkla önemli sayıda vurmamıza izin veren düzenlilik modelleri ortaya çıkar.
Önceki paragraf, deterministik bir deney ile rastgele bir deney arasında ayrım yapmanın önemini yansıtır. İlk durumda, olasılıktan bahsetmek anlamsızdır. Her durumda, nihai sonucu tahmin edebilirsek, başarı olasılığı %100 ve yanlış olma olasılığı %0'dır. Bununla birlikte, rastgele deneylerde (bunları karakterize eden tekrarlayan modeller olmasına rağmen) onları doğru bir şekilde tahmin edemeyiz. Bu nedenle olasılık veya olasılıktan bahsetmek mantıklıdır. Olasılığın tanımına bakın
Rastgele bir deney gerçekten deterministik olabilir mi?
Bazı durumlarda, istediğimizden daha az, deterministik fenomenlerle karşılaşırız. Örneğin, fizik veya kimyadaki bazı konular. Bunlardan bazılarını örneklemek gerekirse, herhangi bir hata payı olmadan bir kişinin 1 litre cıva yutması durumunda öleceğini biliyoruz. Aynı şekilde camdan bir taş atarsak, birkaç saniye içinde yere düşeceğini biliriz. Hatta zamanı çok kabaca hesaplayabiliriz.
Diğer durumlarda, konu o kadar açık değildir. Örneğin, ekonomi söz konusu olduğunda, onun deterministik olduğunu ve diğerleri rastgele olduğunu gösteren düşünce akımları vardır. Ya da daha iyisi, borsa durumu. Birçok operatör bunun deterministik olduğunu düşünürken, diğerleri tamamen rastgele olduğunu düşünüyor.
Bu durumda belirtilmesi gereken şudur: Bir şeyin tahmin edilememesi (çünkü yetenekli olmadığımız için) onun rastgele olduğunu göstermeye hizmet etmez. Başka bir deyişle, kanıtın yokluğu, mutlaka yokluğun kanıtı anlamına gelmez. Başka bir deyişle, göremiyor olmam, var olmadığı anlamına gelmez.
Bu nedenle, yukarıdakiler doğrultusunda her iki tarafta da düşünce akımları vardır. Belirleyiciliği onaylayan en aşırı düşünceden rastgeleliği onaylayan karşıt düşünceye geçmek. Aralarında ara pozisyonlar vardır. Örneğin, hisse senedi fiyatlarının deterministik olduğunu düşünebiliriz, ancak bunu kanıtlayamadığımız için (özellikle istatistiksel olarak) rastgele gibi ele alıyoruz.
