Kredi bürosu veya kredi bürosu, finansal sistemin kullanıcıları hakkında bilgi toplayan ve konsolide eden bir varlıktır. Böylece mümkün olan en büyük veri ve insan evrenini kapsamaya çalışır.
Bir kredi bürosunun amacı, bireyleri temerrüt olasılığına göre sınıflandırmaktır. Bu amaçla, bankalarda ve diğer şirketlerde mevcut ve geçmiş kredilerin kaydını değerlendirir.
Kredi büroları, finansal bilgilere ek olarak, diğerlerinin yanı sıra, halkın yaş, cinsiyet, eğitim düzeyi gibi demografik verilerini de kaydeder.
Bir kredi bürosunun özellikleri
En çok öne çıkan bir kredi bürosunun özellikleri şunlardır:
- Kamu veya özel kurum olabilir. İkinci durumda, genellikle bir devlet düzenleyicisinin yetkilendirmesi ve denetimi gereklidir.
- Bankaların, sigorta şirketlerinin ve finansal sistemin diğer kuruluşlarının müşterilerinden bilgi alır. Ayrıca kamu hizmet şirketlerinden (su, elektrik ve telekomünikasyon) veri alabilirsiniz.
- Kredi talep etmeye gelen kişileri daha doğru değerlendirebilmeleri için finans kuruluşlarına raporlar sunar. Büronun kayıtları ile, örneğin, başvuranın diğer şirketlerle ödenmemiş borcu olup olmadığını bilmek mümkün olacaktır.
- Kullanıcı, zaman zaman, örneğin altı ay gibi, kredi bürolarında kendisi hakkında kaydedilen bilgilere ücretsiz erişim hakkına sahiptir. Bu süre her ülkenin mevzuatına bağlıdır.
- Büro genellikle kullanıcıların tüm kredi geçmişini göstermez. Örneğin son beş yıla ait veriler raporlanabilir.
- Borçlu hakkında hatalı bir bilgi bildirilirse, borçlu kredi bürosundan düzeltme talep etme hakkına sahiptir. Bazı durumlarda, kullanıcı ilgili düzeltme için devlet düzenleyicisinin müdahalesini çağırmak zorunda kalabilir.
- Ödenmemiş bir borç varsa, borçlu bunu iptal edebilir ve daha sonra sicilini temizlemek için borçsuz bir mektup ibraz edebilir.
- Kullanıcı, kredi bürolarında iyi bir reytinge sahip değilse, pek finansman elde edemez.
Kredi sicilinin sınıflandırılması
Kredi bürosunun borçlular için yaptığı sınıflandırma kuruma göre değişmektedir. Örneğin, trafik ışığının her rengi için gruplara ayrılabilirler: en düşükten en yüksek riske doğru yeşil, sarı ve kırmızı.
Daha ayrıntılı bir sınıflandırma türü, kullanıcıları beş kategoriye ayırır:
- Normal: Taksitlerin ödemesinde otuz günü aşan bir gecikme yoksa.
- Potansiyel problemlerle: Borçlu 31 ila 60 gün arasında bir gecikme bildirirse.
- Yetersiz: Borçlunun zaten 61 ila 120 gün arasında bir gecikmesi varsa.
- Şüpheli: Borçlunun gecikmesi 121 ile 365 gün arasında olduğunda.
- Kayıp: Temerrüt eden zaten 365 günden fazla gecikmişse. Bu durumda borç kötü sayılmaya başlar.
Önceki örnekte sunulan koşullar, özellikle ipotek gibi uzun vadeli krediler için geçerlidir. Daha küçük krediler için, her kategori daha az gün gecikmesini tolere etmelidir.
Kredi riski