Vadesiz senet, düzenlendiği tarihten itibaren genellikle takip eden on iki aya kadar herhangi bir zamanda tahsil edilebilmesi temel özelliği olan bir tahsilat hakkıdır.
Senetler, gelecekte üçüncü bir tarafla akdedilen bir borcun yerine getirilmesine ilişkin kesin bir taahhüdü resmileştiren ve genellikle vadelerine göre sınıflandırılan borçlanma senetleridir.
Senet çeşitleri ve özellikleri
Vade, hem borçlu hem de imzalayan için, hem de borcu tahsil etmek için alacaklı için senet notunun önemli bir terimidir. Alacaklınızın veya lehtarınızın onu tahsil etmek için tapu sunabileceği gün veya süreyi belirtir.
Bu kritere göre dört çeşit senet vardır:
- Belirli bir tarihte ödeyeceğim: Son kullanma tarihi belirli bir gündür, örneğin “22 Şubat 2022”.
- tarihten itibaren sayılan bir vadede ödeyeceğim: Senet senedinin düzenlenme tarihinden belirli bir süre geçtikten sonra vadesinin geldiğini gösterir. Örneğin, "tarihten itibaren 45 gün."
- Görünürden sayılan bir süre ödeyeceğim: Borçlunun alacaklısını onayladığı tarihi gösterir. Bunun nedeni, lehtarın tahsilat için kabul edilmek üzere senet senedini ihraççıya ibraz etmesi gerektiğidir. Bu nedenle süre, kabul gününden itibaren işlemeye başlar. Kabul olmasaydı zaten o tarihten itibaren saymaya başlayacaktı.
- görüşte ödeyeceğim: Vade boş olabilir ve vadesiz olduğu anlaşılır. Vadesi genellikle veriliş tarihinden itibaren on iki aydır. Bu nedenle tahsilat süresi, ihraç tarihi ile iş günlerinde takip eden on iki ay arasında değişmektedir. Ancak ihraççı, borçlusunun esnekliğini artırarak veya azaltarak söz konusu vadeyi gönüllü olarak artırabilir veya azaltabilir.
Bu nedenle vadesiz senetlerde vadenin tespiti lehtarın seçimine bırakılmıştır. Alacağı tahsil etmek için herhangi bir gün seçebilir ve borçlusu, alacaklı tahsil için geldiğinde ödemesi gerektiğini varsayar. Ayrıca, on iki ay sonra ihraççı sürenin uzatılmasına rıza gösterebilir.
Riskle ilgili olarak, senetler genellikle kredi satışlarını temsil eder ve bu nedenle hepsi borçlunun alacaklıya ödeyecek parası olmadığında ortaya çıkan bir likidite riski taşır. Risk, uzun vadeli senetler için en yüksek ve kısa vadeli senetler için en düşük olacaktır. Bundan, lehtar, senet kendisine teslim edilirken aynı zamanda tahsilat talebinde bulunabileceğinden, vadesiz senetlerin likidite riskinin çok düşük olduğu anlaşılmaktadır.
Senet satın alan şirketler
Özellikle orta ve uzun vadeli senetler söz konusu olduğunda, bu senetleri lehdarlarından satın almaya adamış şirketler bulunmaktadır. Bunlar, senetleri ivedilikle tahsil etmeleri gerektiğinde satacaklar, ancak ödeme zamanı belirli bir süreye kadar değil.
Böylece üç farklı şirket faaliyet göstermektedir: Senet borçlusu ve ihraççısı, senet alacaklısı ve ilk lehdarı ve senet alıcısı. Ayrıca senetin üç aylık bir tahsilat hakkı içerdiğini varsayıyoruz.
Alacaklı şirketin ivedilikle tahsilat yapması gerekiyorsa ancak tahsil hakkı üç ay içinde değilse, alıcı şirkete satma seçeneği vardır.
Bu durumda satın alan şirket senetleri indirimli olarak alacaktır. Yani alacaklı şirkete, alacaklı ile borçlu arasında başlangıçta belirlenenden daha düşük bir meblağ ödeyeceklerdir. Ve bu şekilde alacaklı parayı o anda alır.
menkul kıymetleştirme süreci
Ancak, satın alan şirket bir banka olmadığında ve alacaklıya ödeme yapmak için yeterli likiditeye sahip olmadığında, menkul kıymetleştirme fonu olarak bilinen şeyi yaratacaktır.
Menkul kıymetleştirme fonu, bonoların satın alınmasını finanse etmek için kullanılır. Şirket, senetleri fona tahsis eder ve fon, teminatı söz konusu menkul kıymetler olan tahviller (veya diğer tahviller) çıkarır. Bu tahviller, onları satın almak için faiz oranı ödenen piyasadaki yatırımcılar arasında yer alır.
Borçlunun senet hamiline ödemesi gereken ödeme anında, alıcı şirket, alıcı senede kararlaştırılan tutarı alacak ve alacaklı şirkete ödediğinden farkı ve komisyonları alacaktır. Menkul kıymetleştirme fonu tarafından ihraç edilen tahviller yatırımcılara sunulmaktadır.