11 Kasım 1918'de Avrupa siperlerinde tüfekler ve toplar sustu. Birinci Dünya Savaşı sona ermişti ve aylar sonra 1919'da derin ekonomik yansımaları olacak Versay Antlaşması imzalandı.
Dört yıl süren insani felaketten sonra, dünya büyük bir ekonomik değişim geçirmişti. Uluslararası ticaret çok güçlü bir düşüş yaşadı, çünkü çatışmanın patlak vermesiyle Almanya ve müttefikler ticari ilişkilerini kestiler. Bu anlamda, Birinci Dünya Savaşı'nın ekonomik milliyetçiliği teşvik ettiği çok açıktı.
Savaşın altüst ettiği dünya ekonomisi
Serbest piyasa ekonomik sistemlerine sahip ülkeler, hükümetlerin ekonominin kontrolünü nasıl ele geçirdiğini, fiyatlara nasıl müdahale ettiğini ve kaynakların nasıl tahsis edileceğine karar verdiğini görmüştü. Ulusların çabası, ağır sanayiyi önemli ölçüde artıran silah üretimine dönüştü.
Yaralanmalara hakaret eklemek için, Birinci Dünya Savaşı büyüklüğündeki bir çatışmaya müdahale, finansal sisteme zarar verdi. Devletler, iç harcamalarını karşılayabilmek için dolaşımdaki para miktarını artırırken, altın rezervlerini savaş malzemesi elde etmek için kullanmaya karar verdiler. Sonuç olarak, Avrupa ülkeleri yüksek enflasyon yaşıyordu.
Dünyanın ekonomik bir çorak araziye dönüşmesiyle, savaş ekonomisini terk etmek ve barış ekonomisine geçiş yapmak acildi. Tam olarak, Versay Antlaşması, Büyük Savaş'ın neden olduğu ekonomik ve emek etkilerini ele almaya çalıştı.
ABD dünyanın en büyük gücü oluyor
Çatışmanın patlak vermesinden önce, Almanya ve Büyük Britanya, siyasi ve endüstriyel düzeyde büyük güçler olmak için mücadele etti. Ancak savaş, Büyük Britanya'ya, ABD'nin üstlendiği dünya hegemonyasına mal olmuştu.
Amerikalılar ekonomik güçlerini artırmış ve kredileri savaşın finansmanına yardımcı olmuştu, pek çok ülkenin ABD'ye borcu vardı. 1914'te ABD'nin diğer ülkelere yaklaşık 3,7 milyar dolar borcu vardı, ancak savaştan sonra durumu tamamen değişti. Yani, 1919'da toplam 3.000 milyon dolarlık Amerikan alacaklıları olmak. Ve sadece New York uzun vadeli krediler sağlayacak mali kapasiteye sahipti.
Amerika Birleşik Devletleri'nin artan ekonomik etkisi aşikardı ve para birimi dolar altına dönüştürülebilen tek para haline gelmişti. Buna karşılık, pound artık altına dönüştürülebilen bir para birimi değildi.
Almanya'ya ağır ceza
Ancak 1919'da Versay'da imzalanan antlaşma, siyasi ve ekonomik düzeyde gerçek bir fiyaskoydu. Yeni dünya ekonomik sisteminin nasıl olması gerektiğinin ana hatları çizilmemişti.
Topraklarının önemli bir bölümünü kaybeden ve sömürge imparatorluğuna veda eden Almanya, savaşın ekonomik bedelini ödemeye mahkum edildi. Müttefiklerin Almanya'ya dayattığı karşılanamayan savaş tazminatları 132.000 milyon altın mark (şimdi yaklaşık 642.000 milyon dolar anlamına geliyor) tutarındaydı. Böyle bir miktar sadece paha biçilemezdi. Almanya sadece astronomik savaş tazminatları ödemeye mahkum edilmedi, aynı zamanda ticaret filosundan da mahrum bırakıldı.
Almanya savaş tazminatını ödeyemeyince, ülke ödemeleri askıya aldı. Buna karşılık, Fransız birlikleri Ruhr sanayi bölgesini işgal etti. Cesaret kırıcı bir hiperenflasyon, açlık ve sosyal çatışma senaryosunda, Nazizm gibi totaliter bir ideolojinin yayılması için gerekli malzemeler verildi.
Alman varlığının ekonomik bir güç merkezine bu tür sert koşulları dayatmak ters tepti. Ve ekonomik sağlığı iyi olan bir Almanya, Avrupa ekonomisinin toparlanmasını kolaylaştırabilirdi. Nitekim, Versailles'daki İngiliz elçiliğinin bir parçası olan ünlü ekonomist John Maynard Keynes, Almanya'ya bu tür ağır yaptırımlar uygulanmasındaki ciddi hata konusunda uyarıda bulundu. Ne yazık ki, Keynes'in görüşleri duyulmadı ve hoşnutsuz İngiliz iktisatçı, Versailles Antlaşması'nın şartlarını müzakere eden elçilikteki görevinden ayrılmayı seçti.
Versay Antlaşması'nın siyasi ve ekonomik olarak başarısız olduğu doğru olsa da, işçi haklarında iyileştirmeler getirdi. Bu anlamda, çalışma saatlerinin uzunluğu (günde 8 saat), haftalık tatiller, makul ücretlerin ödenmesi, çocuk işçiliğin yasaklanması, kadın ve erkeklerin daha eşit ücretlendirilmesi konularında önemli ilerlemeler kaydedildi.