Pazar bölümlendirme, bir şirketin büyük bir pazarı, benzerlikleri veya ortak özellikleri olan üyeler için daha küçük gruplara böldüğü bir pazarlama sürecidir.
Hedef kitle bölündükten sonra, söz konusu her grup için daha etkili bir pazarlama stratejisi geliştirmek daha kolay olacaktır. Bu şekilde, daha büyük ve daha heterojen bir kitleye odaklanan bir kampanyaya kıyasla, çaba ve iş odaklıdır ve maliyeti düşürür. Ek olarak, sonuç genellikle daha hızlı ve daha tatmin edicidir.
Pazar bölümlendirmesinin amacı
Pazar bölümlendirme stratejisi, şirketlerin bir ürün veya hizmeti tüketirken insanların özelliklerini iyi bilmelerini amaçlar. Bu onların gerçekten ihtiyaç duydukları şeyi sunmalarını sağlar. Bu nedenle, şirketlerin hepsini hedeflemeye çalışmak yerine birkaç hedef pazara odaklanmasını sağlamaya çalışıyorlar. Böylece belirli bir segmentte rekabet avantajı elde edilir.
Genellikle tüm halkı çekmek için gerekli kaynaklara sahip olmadıklarından, küçük işletmeler için sıklıkla kullanılan bir stratejidir. Her ne kadar zorunlu olmasa da, bazen rekabet o kadar büyüktür ki, büyük şirketler de bir pazar segmentinde uzmanlaşır. Bu yöntemi kullanan şirketler genellikle müşterinin ihtiyaçlarına ve ürün veya hizmetlerin günlük yaşamlarını nasıl iyileştirebileceğine odaklanır. Ayrıca, bazı şirketler tüketicilerin ürün veya hizmetlerine katılmasına izin verebilir.
Pazar bölümlendirme kriterleri
Şirketlerin veya diğer organizasyon türlerinin nasıl segmentlere ayrıldığı, zevkler, modalar, stiller, kişilik tipleri, coğrafi konum veya zenginlik düzeyi gibi farklı değişkenlere bağlı olabilir.
Bu yüksek sayıdaki kriteri dikkate alan şirketler, bir ürün veya hizmeti tüketirken insanların davranışlarını bilmek istemektedir. Bu durumda, bir sonraki adım, bireyleri, sunulan ürüne mümkün olan en benzer yanıtı veren kitle segmentlerine sınıflandırmak olacaktır. Ana pazar bölümlendirme türlerinin bir sınıflandırması aşağıdaki gibi olabilir:
- Demografik özellikleri: Hangi yaş, sosyal sınıf, cinsiyet, kültür veya din gibi ayrıntılara odaklanabilir.
- Coğrafik bölge: Hangi bölgedensiniz, ürünleri hangi bölgelerden satın alıyorsunuz, ikamet ettiğiniz ülke neresi veya yaşadığınız yerin rahatlığı gibi soruları yanıtlıyor.
- Tüketici davranışları: Tüketicinin sonu, yani bir şey istediğinde neden satın aldığını ve ne aradığını bilmesi fikrine düşüyor. Örneğin, verimlilik, paranın karşılığı veya başkalarına yansıttığınız görüntü için arama yapabilirsiniz.
- Psikolojik özellikler: Zevklere, modalara, tarzlara, karaktere atıfta bulunur.
- Ekonomik faktörler: İş unvanı, iş istikrarı veya gelir düzeyi.
Bu nedenle, her segmentin ayrıntılarını ve davranışlarını büyük bir hassasiyetle bilmek, verimli satış yapmak için etkili bir pazarlama karması geliştirirken temel bir unsur olacaktır. Başka bir deyişle, söz konusu ürünün tüketici kitlesinin belirli bir bölümüne yönelik olarak yaratıldığının ve hedeflendiğinin açık olması hayati önem taşıyacaktır.
Segmentasyonu kullanmak, bir projeye ayrılan kaynakların çabasını ve optimizasyonunu güvenilir bir şekilde ölçmeye yardımcı olur.
Pazar bölümlendirme örneği
Örneğin, bir gitar aksesuar markam varsa, tüm televizyonlara ve prime time'da reklam vermenin çok akıllıca olmayacağı çok açık görünebilir. Ne yapabiliriz? Ürünümü potansiyel olarak kullanacak kişileri bulun. Örneğin, elbette, müzikle ilgilenen insanlar. Müzik dergilerinde, müzik aleti mağazalarında ve ilgili sitelerde reklam vermek çok daha etkili olacaktır.
Önceki örneğin aşırı basit ve mantıklı görünebileceği gibi, segmentasyonun işletmeler için temel bir pazarlama süreci olduğunu unutmayın. Diğer bir deyişle, karlılık gibi temel faktörleri de hesaba katmak gerekecektir. Çünkü segmentin kâr elde edecek kadar büyük olması veya şirketin tedarik edebildiği yerlerde bulunması gerekir.
Hedef piyasa