İki Amerikalı, bir ekonomistin elde edebileceği en yüksek ayrıcalığa layık görüldü: Ekonomide Nobel Ödülü. Bunlar William D. Nordhaus ve Paul M. Romer'dir. Araştırmaları aracılığıyla ülkelerin ekonomik büyümesini açıklayan nedenleri bulmaya çalışmışlardır. Ardından, bu ünlü iktisatçıların tezlerinin nelerden oluştuğunu analiz edeceğiz.
Hem Romer hem de Nordhaus, 2018 Nobel Ekonomi Ödülü'nü kazanmak için en fazla seçeneğe sahip adaylar arasındaydı.Yörüngeleri boyunca her ikisi de ekonomik büyümeyi açıklayan nedenleri çözmeye çalıştı.
Nordhaus, iklim değişikliğinin ve kirletici emisyonların ekonomi üzerindeki etkisini vurguladı. Romer ise teknolojik yenilikler yoluyla ekonominin büyümesini savunuyor. Dolayısıyla farklı cevaplar verseler de ekonomiye bakışları birbirini tamamlıyor.
Kesin cevaplar vermeseler de, ekonomideki temel sorunları ele aldılar. Her ikisi de büyük ekonomik sorunlarla başa çıkmak için yeni yollar önerdi. Sürdürülebilir büyüme ve uzun vadeli bir vizyon için bu şekilde savunuculuk yapmak.
Ekonomide önemli bir faktör olan çevre
William D. Nordhaus'un çalışmalarını açığa çıkararak başlayalım. Albuquerque ekonomisti, iklim değişikliğinin ekonomi üzerindeki etkilerini ilk düşünen kişi oldu. Ayrıca Nordhaus, kirletici emisyonların ekonomi üzerindeki sonuçlarını belirlememizi sağlayan DICE modelinin (Dinamik Entegre İklim-Ekonomi Modeli) yaratıcısıydı.
Nordhaus'un araştırma çizgisi, iklim değişikliğine ilişkin Paris Anlaşmalarında bir başlangıç noktası olması için temel olmuştur. Ancak Nordhaus, Paris Anlaşmalarının gezegendeki sıcaklıklardaki artışı frenlemek için yeterli olmadığına inanıyor.
Nordhaus'un çalışmaları sayesinde devletler, çevre politikalarının ekonomi üzerindeki etkisini analiz edecek araçlara sahip oluyor. Burada dışsallıklar devreye giriyor. Ekonomik faaliyetin yarattığı maliyetlerden bahsediyoruz. Bu dışsallıkları ve özellikle karbondioksit emisyonlarını düzeltmek için kirletenlere vergiler uygulanmaktadır.
Nordhaus, kirlilik vergilerinin sadık bir savunucusudur. Yeni Nobel Ekonomi Ödülü, Paris Anlaşmalarının taahhütlerinin ötesine geçmenin ve çevreyi en çok kirleten şirket ve ülkeleri vergi ve harçlarla cezalandırmanın gerekli olduğunu savunuyor.
Ekonominin motoru olarak bilgi
Ekonomik büyümenin bir başka vizyonu, Nobel Ekonomi Ödülü Paul M. Romer tarafından sağlanan görüştür. Denver ekonomisti, ekonomik büyümenin nedeninin teknoloji olduğunu savunuyor. Öte yandan Romer, bilgiyi uzun vadeli ekonominin itici gücü olarak da savunuyor.
Azalan getirilerden çok şey yapıldı. Bu yasa, üretken bir faktörün miktarı arttıkça üretimdeki artışın giderek daha az olduğunu açıkladı. Ancak Romer bu fikri yok etmeye gelir. Romer, araştırması sayesinde bilginin herhangi bir ekonominin büyümesinin anahtarı olduğunu ortaya koyuyor.
Uzun vadeli ekonomik büyümeye sahip olmak için bilgi üzerine bahse girmemiz gerekecek. Ama bu nasıl yapılacak? Cevap, inovasyon maliyetlerini karşılayabilecek şirketlere sahip olmak olacaktır. Bununla birlikte, yeniliklerin toplumun geri kalanı tarafından kullanılabilmesi için patentlerin bir zaman sınırı olmalıdır. Şirketler ve dolayısıyla piyasa araştırmayı ödüllendirmezse, başka bir seçenek de yenilik için sübvansiyonlar ve teşvikler sağlamak olacaktır.
Romer'in çalışmasından, araştırma ve bilginin artan getiri sağladığı sonucuna varılmıştır. Bu, en gelişmiş ekonomiler ile en fakir ülkeler arasındaki büyük farklılıkları açıklıyor. Gelişmiş ülkeler sermaye biriktirip gelirlerinin arttığını görürken, en dezavantajlı ekonomiler düşük büyüme seviyeleri gösteriyor.
Şüphesiz hem Romer'in hem de Nordhaus'un araştırmaları ekonomi için büyük önem taşımaktadır. Arkasında elli baskı bulunan Nobel Ekonomi Ödülü, Williamson ile birlikte Samuelson, Stiglitz, Milton Friedman veya Amerikalı Elinor Ostrom gibi ünlü ekonomistlere verildi. İktisatta Nobel Ödülü'nün gelecekteki kazananlarının iktisat bilimine katkılarını bilmenin çok ilginç olacağına şüphe yok.