Yaşadığı farklı toplumsal ve tarihsel yaklaşımlar göz önüne alındığında, komünist vizyon, bir dizi farklı komünizm türünün ortaya çıkmasına kadar sürekli bir evrim geçirmiştir.
Marx ve Engels'in ilk yazılarıyla başlangıcından bu yana komünist hareket, her tarihsel zamanın getirdiği yeni değişikliklere uyum sağlayarak büyümüş ve gelişmiştir.
Bu evrim nedeniyle, var olan farklı komünizm yaklaşımlarını veya türlerini ve bunları birbirinden ayıran nüansları ayırt etmek mümkündür.
Başlıca komünizm türleri
Sınıf mücadelesine farklı yaklaşım ve kapitalizmin rolü ve toplum üzerindeki etkileri göz önüne alındığında, komünist ideolojinin farklı gelişim evrelerini anlamak mümkündür:
- İlkel Komünizm: Hareketin en büyük Marksist karakterinin kökeninde var olan. Temeli, üretim araçlarının özel mülkiyeti olmaksızın ve sadece geçim için gerekli olanı yaratan ortak bir sistemde örgütlenen işçiler arasındaki işbirliği veya işbirliğiydi.
- Eşitlikçi komünizm: Bu tipoloji, Marksist düşünceden önceki, komünist düşüncenin kökenine inen ve ütopyaya daha yakın olan durumu ifade eder. Ütopik sosyalizm teorisiyle yakından ilişkilidirler. Örgütlü bir arada yaşama grubunun önemi bireyciliğe üstün gelir.
- Ütopik komünizm: Bu, kapitalist dünyanın gelişmesi ve Sanayi Devrimi'nin ortaya çıkmasıyla birlikte, daha önce tanımlanan tipolojinin bir evrimidir, ütopik komünist düşünürler, özel mülkiyeti ortadan kaldırarak, malların ve üretim araçlarının saf eşitlikçiliğine yakın ideolojik sonuçlara varmışlardır. Başka bir deyişle, sömürüden ve sosyal eşitsizliklerden tamamen arınmış bir toplum tipi.
- Bilimsel komünizm: Bilimsel sosyalizmde olduğu gibi, komünist teoriler de bilimsel yöntem izlenerek sıralandı ve yapılandırıldı. Yukarıda açıklanan ütopik eğilimlere karşı, eleştirinin ve tarih ve ekonominin biçimsel, rasyonel ve bilimsel incelemesinin komünist düşünceyi ele geçirdiği andır.
Komünist düşünceden türetilen diğer yaklaşımlar
Komünizm kavramlarının, özellikle Batı dünyasında, onun evrimini ve genişlemesini kolaylaştıran önemli aşamaların yanı sıra, bu ideolojik fenomene dair başka farklı vizyonlar da olmuştur.
- Savaş komünizmi: Rus Devrimi'nin ortasında, bu iç savaş çatışmasının her iki tarafının da ideolojik konumları nedeniyle komünist ve sosyalist yaklaşım kontrol altına alındı. Bunun bir sonucu olarak, askeri ve siyasi seçkinler tarafından tüm kaynaklar veya üretim araçları üzerinde aşırı ve tam bir kontrol vardı ve o zamana kadar mevcut olan kapitalizmin veya liberal açıklığın herhangi bir kalıntısını tamamen ortadan kaldırdı. Bu açıdan bakıldığında, topyekûn komünist müdahalesi, savaşçı iklim ve dış müdahalecilikten kaçınma ihtiyacıyla meşrulaştırıldı.
- Marksizm-Leninizm: Bu eğilim daha çok klasik Marksizm ile ilgili olsa da, Vladimir Lenin'in tutumları komünist düşünce için ileri bir adımdı. Komünist Parti içinde kişiselleştirilmiş bir elitin varlığı ve işçi sınıfının mücadelesini yalnızca işçilerin sendikalaşmasına bırakmayan bir siyasi merkeziyetçilik temel olarak empoze edildi. Leninizmin takipçileri, bilimsel sosyalizm için Ütopik sosyalizm ne ise, Marksizm de Leninizm için odur.
Daha sonra, daha önceki eğilimlere dayanan başka yaklaşımlar vardı. Örnekler Troçkizm veya Stalinizm, URRS'deki Marksizm-Leninizm varyasyonları veya Çin Halk Cumhuriyeti'ndeki Maoizmdir.
