Bu yazıda, açık bir ekonomide sahip oldukları teorik etkileri detaylandırarak para politikaları ve genişletici maliye politikaları arasındaki farkları analiz edeceğiz. Diğer bir deyişle, uluslararası sermaye hareketliliği olduğunu ve döviz kurunun piyasalar tarafından belirlendiğini varsayıyoruz.
Grafikler, bir ülkenin geliri ile malların arz ve talebindeki faiz oranı (kırmızı) arasındaki ilişkiyi gösteren iki eğriyi göstermektedir. Aynı şekilde, para arzı ve talebi için (mavi).
Açık bir ekonomide, parasal genişleme politikası dolaşan paranın hacmini artıracak ve bu da fiyatını düşürecektir. Diğer bir deyişle, faiz oranları düşecek ve çift yönlü etki yapacaktır. Bir yandan, daha ucuz finansman ticari faaliyeti artıracağından ekonomik faaliyet artacaktır. Ancak diğer etki, uluslararası yatırımcıların yatırımlarının geri dönüşünü görecekleri ve sermayelerini başka ülkelere kaydıracak olmalarıdır.
Bir ülkeden ayrılmak için yatırımcıların bakiyelerini yerel para biriminde satmaları ve döviz kurunu aşağı iterek (yani para birimini değer kaybetme) yabancı para birimi satın almaları gerekecektir. Bu yeni bağlamda, parasal devalüasyon, ithalatı daha pahalı hale getirecek ve ihracatı daha ucuz hale getirecektir. Bu, ülkenin ithal ürünleri ulusal ürünlerle ikame etmeye başlayacağı ve ihracatının artacağını, böylece üretim ve istihdamı artıracağı anlamına geliyor.
Öte yandan, genişletici bir maliye politikası, ticari faaliyeti teşvik ederek pazardaki mal talebini artırmaya çalışacaktır. Ancak bu politikaların finanse edilmesi para talebini de artıracak ve finansal piyasalarda daha pahalı hale getirecektir (yani faiz oranlarını yükseltecektir).
Bu faiz artışının da çift etkisi olacak: Faiz oranı yüksek şirketlerin finansmanını zorlaştıracak. Uluslararası acenteler de yüksek yatırım getirisinden etkilenecek ve ulusal para birimleri satın alarak fiyatlarını artıracak.
Döviz kurunun bu değerlenmesi, daha ucuz ithalat ve daha pahalı ihracat anlamına gelecektir. Yani milli ürünler hem ülke içinde hem de dışında pazar kaybedecektir.
Bu nedenle nihai etki, genişletici maliye politikalarının yarattığı kamu borcuna ek olarak üretim ve istihdamda bir azalma olacaktır.
Genişletici politikalardan dikkate alınması gereken diğer veriler
Ek olarak, ekonomi teorisi bahsettiğimiz argümanları sağlarken, gözden kaçırılmaması gereken bir takım temel sorular da vardır.
Para politikaları doğrudan, çarpan etkisi tanımı gereği en yüksek olan finans sektörüne yöneliktir. Bu, ekonomiye enjekte edilen her bir para birimi için finans sektörünün çok daha büyük bir miktar üreteceği ve bunun da diğer sektörleri etkileyeceği anlamına geliyor.
Bu anlamda maliye politikası daha sınırlıdır ve siyasi kararlara tabi olma dezavantajına sahiptir. Ayrıca, genişletici maliye politikaları (vergi gelirlerinde bir azalmaya değil de kamu harcamalarında artışa dönüşüyorsa) sözde dışlama etkisi yaratır. Diğer bir deyişle, özel sektör, genellikle verimlilik ve istihdam üzerinde olumsuz sonuçlarla birlikte, kademeli olarak kamu tarafından yerinden edilmektedir.
Son olarak, genellikle genişletici maliye politikalarına eşlik eden borç sürecini de unutmamak gerekir. Bunlar, gelecekte ters yönde politikalarla (harcama indirimleri veya vergi artışları) telafi edilmesi gereken borçlar yaratır.
Bakınız: Genişletici para ve maliye politikalarının özeti
Kısıtlayıcı para politikasıdaraltıcı maliye politikası