Milli gelir ya da milli gelir dediğimiz şey ekonomik bir büyüklüktür. Bu, ara mal ve hizmetler iskonto edildiğinde, belirli bir süre boyunca var olan farklı üretim faktörlerinin elde ettiği geliri ifade eder.
Başka bir deyişle milli gelir, belirli bir zaman diliminde farklı üretim faktörlerinin elde ettiği tüm geliri bulmaya yarayan bir ölçümdür. Yani, belirli bir nüfus tarafından bir mali yıl boyunca elde edilen tüm gelirlerin toplamı. Bunu yapmak için, ara mal ve hizmetleri iskonto etmeliyiz, çünkü bunlar başkalarını üretmek için kullanılmış mallardır, böylece iki kez sayılırlar.
Bu gösterge, gayri safi yurtiçi hasıla (GSYİH) gibi diğerlerine ek olarak, ekonominin evrimini ve buna katılan aracıları bilmemize yardımcı olur.
Milli geliri oluşturan unsurlar nelerdir?
Milli gelirin hesaplanmasında dikkate alınan unsurlar arasında şunlara dikkat edilmelidir:
- İşçi ücretleri.
- Girişimciler yararlanır.
- Kiralar ve elde edilen gelir.
- Yatırımlardan elde edilen faiz ve temettüler.
- Banka mevduatları.
- Yatırım fonları.
Milli gelir nasıl hesaplanır?
Ekonomistlerin milli geliri hesaplamak için kullandıkları formül şudur:
RN = GDPpm + RRN - RRE
Nerede:
- RN = Milli gelir.
- GSYİHpm = Piyasa fiyatlarında gayri safi yurtiçi hasıla.
- RRN= Yurt dışında yerleşik kişilerin geliri.
- RRE= Ülkedeki yabancı sakinlerin geliri.
Yabancı sermayeden elde edilen gelirin iskonto edilmesi gerekmesi, dediğimiz gibi yabancı üretim faktörlerinden elde edilen geliri milli gelir olarak hesaplayamayacağımızdan kaynaklanmaktadır. Aynı nedenle, yurt içi üretim faktörlerinin yurt dışında yarattığı getirileri de dikkate alıyoruz.
Milli gelirin kullanım alanları
Ekonomistlerin bu göstergeye verdiği farklı kullanımlar arasında, milli gelir yoluyla bir ülkenin büyüme kapasitesini bilebileceğimizi vurgulamalıyız.
Dolayısıyla, milli gelir, belirli bir ülkenin ekonomik birimlerinin tüketmek, aynı zamanda tasarruf ve yatırım yapmak zorunda olduğu kapasitedir; ikincisi, tüketim ihtiyaçlarımızı karşıladığımızda, fazlalığın yönlendirildiği kalemlerdir.
Bu nedenle, diğer göstergelerle tamamlanan hesaplaması, farklı ülkelerin ekonomik durumunu analiz etmekten sorumlu profesyoneller için çok yararlıdır.
Gayri Safi Milli Gelir ve Net Milli Gelir
Son olarak, milli gelirden bahsederken Gayri Safi Milli Gelir (GNI) veya Net Milli Gelir (GNI) hakkında konuşabileceğimizi vurgulamalıyız.
Bir yandan, gayri safi milli gelir, piyasa fiyatlarında GSYİH'ya eşittir, yurtdışından birincil gelir iskonto edilir ve yurtdışından birincil gelir eklenir.
Daha önce de söylediğimiz gibi formülü şudur:
GSMH = GDPpm + RRN - RRE
Nerede:
- RN = Gayri safi milli gelir.
- GSYİHpm = Piyasa fiyatlarında gayri safi yurtiçi hasıla.
- RRN= Yurt dışında yerleşik kişilerin geliri.
- RRE= Ülkedeki yabancı sakinlerin geliri.
Öte yandan, net milli gelir, brüt gelir ile aynıdır, ancak söz konusu denklemin sonunda bir nüans vardır. Bu anlamda net milli gelirin piyasa fiyatlarıyla GSYİH'ya eşit olduğu gerçeğinden, yurtdışından birincil geliri iskonto ederek ve yurtdışından birincil geliri ekleyerek bahsediyoruz. Ancak net olmak için sabit sermaye tüketimini çıkarmalıyız.
Bu durumda formülü aşağıdaki gibi olacaktır:
RNN = GDPpm + RRN - RRE - CCF
Nerede:
- RN = Gayri safi milli gelir.
- GSYİHpm = Piyasa fiyatlarında gayri safi yurtiçi hasıla.
- RRN = Yurt dışında yerleşik kişilerin geliri.
- RRE = Ülkedeki yabancı sakinlerin geliri.
- CCF = Sabit sermaye tüketimi.
