Dünya Fikri Mülkiyet Örgütü (WIPO), sınai ve fikri mülkiyetin korunmasını garanti etmek için Birleşmiş Milletler'e (BM) entegre edilmiş bir organdır.
Dünya Fikri Mülkiyet Örgütü 1967 yılında İsviçre'nin Cenevre kentinde doğdu. Hedefleri arasında uluslararası bir fikri mülkiyet protokolü uygulamak öne çıkıyor. Bu mekanizma, bu organizasyona dahil olan tüm ülkeler için faydalı ve işlevsel olmalıdır.
Fikri mülkiyetin desteklenmesi ve korunması, ekonomi ve bilimin gelişmesinde temel bir rol oynar. Buna ek olarak, bibliyografik eserler veya müzik gibi kültürel eserlerin oluşturulmasını da teşvik eder.
Bu anlamda WIPO, 193 üye ülkeden oluşmaktadır. Bunlar arasında aşağıdakiler vurgulanabilir:
- Almanya.
- AMERİKA BİRLEŞİK DEVLETLERİ.
- Hindistan.
- Çin.
- Japonya.
- Kolombiya.
- Meksika.
- Türkiye.
Dünya Fikri Mülkiyet Örgütü'nün Amaçları
Dünya Mülkiyet Örgütü'nün öne çıkarabileceğimiz amaçları arasında şunlar yer almaktadır:
- Üye Devletlere, her ülkenin fikri mülkiyet sistemlerini uyumlu hale getirmek için bir altyapı sunun.
- Sağlam, istikrarlı ve güvenli bir fikri mülkiyet sisteminin tüm faydalarını geliştirmek için ülkelerle işbirliği yapın.
- Tüm üye ülkelerde fikri mülkiyetin korunmasını garanti altına almak için ülkeler arasında bilgi akışını kolaylaştırmak.
- İşlevsel bir fikri mülkiyet sistemi kurmak için gerekli bilgiyi sağlamak.
Dünya Fikri Mülkiyet Örgütü'nün Yapısı
Yapısı ile ilgili olarak, onu aşağıdaki gibi ayırt edebiliriz:
- Yönetim organları: Örgüt içindeki karar vericilerdir.
- WIPO Genel Kurulu ve her Birliğin Üye Devletlerinin Meclisleri.
- WIPO Koordinasyon Komitesi.
- WIPO Konferansı.
- Daimi komiteler: Farklı yönetim organları, her durumun ihtiyaçlarına göre komisyonlar oluşturabilir.
- Program ve Bütçe (PBC).
- Geliştirme ve Fikri Mülkiyet (CDIP).
- Fikri Mülkiyet ve Genetik Kaynaklar, Geleneksel Bilgi ve Folklor (CIG) hakkında Hükümetlerarası.
- Uygulama Danışmanı (ACE).
- Patent Hukuku (SCP).
- Marka Hukuku, Endüstriyel Tasarımlar ve Coğrafi İşaretler (ÖTV).
- Telif Hakkı ve İlgili Haklar (SCCR).
- WIPO Teknik Standartları (CWS).
Dünya Fikri Mülkiyet Örgütü tarafından yönetilen anlaşmalar
WIPO, üç büyük grupta toplanmış 26 anlaşmanın uygulanmasından sorumludur:
- Fikri mülkiyetin korunması: Bu anlaşmalar, farklı sektörlerde sınai mülkiyetin nasıl korunacağına dair anlaşmayı içermektedir.
- Görsel-İşitsel Performanslara İlişkin Pekin Antlaşması - 2012. 2020'de yürürlüğe girdi.
- Bern Sözleşmesi - 1886.
- Brüksel Sözleşmesi - 1974.
- Madrid Anlaşması - 1891.
- Marakeş Antlaşması - 2013.
- Nairobi Antlaşması - 1981.
- Paris Sözleşmesi - 1883.
- Patent Kanunu Antlaşması - 2000.
- Fonogramlar Sözleşmesi - 1971.
- Roma Sözleşmesi - 1961.
- Singapur Antlaşması - 2006.
- Marka Hukuku Anlaşması - 1994.
- Washington Antlaşması - 1989.
- WIPO Telif Hakkı Sözleşmesi - 2002.
- WIPO Performansları ve Fonogram Anlaşması - 1996.
- Kayıt: Korunacak bilgi türüne bağlı olarak farklı kayıt yöntemleri üzerinde anlaşmaya varılır.
- Budapeşte Antlaşması - 1977.
- Lahey Anlaşması - 1925.
- Lizbon Anlaşması - 1958. 1966'da yürürlüğe girdi.
- Madrid Anlaşması ve Protokolü - 1891.
- Patent İşbirliği Anlaşması (PCT) - 1970.
- sınıflandırma: Bu tür bir anlaşmaya bağlı kalan ülkeler, kayıtların her birini sınıflandırmak için protokoller oluşturur.
- Locarno Düzenlemesi - 1968.
- Nice Anlaşması - 1957.
- Strazburg Anlaşması - 1971.
- Viyana Anlaşması - 1973.
Son olarak, Dünya Fikri Mülkiyet Örgütü Sözleşmesi kurumun kurucu belgesidir. 1967 yılında Stockholm'de imzalanmış ve 1970 yılında yürürlüğe girmiştir.
Sonuç olarak, Dünya Fikri Mülkiyet Örgütü, sınai ve fikri mülkiyetin korunmasını garanti altına almak ve kolaylaştırmak için üye ülkeleri koordine etmekten sorumlu bir kurumdur.