Muhasebe dolandırıcılığı, bir şirketle ilgili tarafların (yönetim, çalışanlar, müşteriler vb.) kasıtlı olarak, aldatma yoluyla haksız veya yasa dışı bir avantaj elde etmek amacıyla gerçekleştirdiği eylemlerdir.
Muhasebe sahtekarlığı, örneğin daha iyi karlar sunmak için kasıtlı olarak bir usulsüzlük yapıldığında ortaya çıkar. Çalışanlar tarafından hırsızlık, transfer veya paranın gizlenmesi yoluyla dolandırıcılık vakaları da vardır. Bu nedenle muhasebe şeffaflığını kolaylaştıran muhasebe standartları bulunmaktadır.
Dolandırıcılığı teşvik eden koşullar
Muhasebe sahtekarlığı yapmak için, genellikle eylemi kolaylaştıran bir dizi koşulun yerine getirilmesi gerekir. Bu koşullar, Amerikalı kriminolog Donald Cressey tarafından oluşturulan bir model olan Dolandırıcılık Üçgeni tarafından tanımlanmaktadır. Bunlar aşağıdaki gibidir:
- Teşvikler veya baskılar: Örneğin, bir CFO yıl sonunda ekstra bir ücret alırsa, şirketi bir milyon doların üzerinde bir sonuç verirse, bu rakama ulaşmak ve bu ücreti alabilmesi için dolandırıcılık yapmaya teşvik edilebilir. Bu durumda, teşviklerle koşullandırılmış bir muhasebe sahtekarlığı vakası ile karşı karşıya kalacağız. Bununla birlikte, bir kişinin zorunlu olarak (kaynak eksikliği veya finansal planlara uyma baskısı) dolandırıcılık yaptığına dair baskı durumları da olabilir.
- şans: Şüphesiz, hayal kırıklığına uğratmak için gerekli koşul. Bu, bir kişi bir şirket içindeki güven konumunu kötüye kullandığında ve finansal sorunları keşfedilme riskinin düşük bir algısıyla çözebildiğinde ortaya çıkar.
- Tutum / rasyonelleştirme: Bir kişinin ilk kez dolandırıcılık yaptığında kendisine yönelttiği gerekçelerdir. Bu kişiler genellikle kendilerini dürüst insanlar olarak görürler ve yaptıklarının yasa dışı olmadığına dair etik düşüncelerle kendilerini haklı çıkarmaya çalışırlar. Örneğin, "patronum da yapıyor", "ailem buna ihtiyaç duyuyor" veya "Ben sadece kasadan borç alıyorum" gibi düşüncelerle.
Muhasebe hilelerini önlemek için yönetim tarafından alınması gereken önlemler
Daha sonra, bir şirket yönetiminin bu durumlardan kaçınmak için genellikle şirketlerde oluşturduğu bir dizi önlemi adlandıracağız:
- Şirket ve faaliyet türüne bağlı olarak en önemli risklerin belirlenmesi ve bunların etkin bir iç kontrol sistemi ile azaltılması. Örneğin, hazinesinde çok fazla hareket olan bir şirket, banka dekontunun makbuzları ve ödemeleri ile muhasebede kayıtlı olanlar arasında mutabakat yapmalıdır.
- Bu kontrollerin düzgün çalıştığını doğrulamak için periyodik testler yapın.
- Bir operasyonun birkaç kişi tarafından gözden geçirilmesi için görevlerin ayrılması. Böylece eğer biri dolandırıcılık yaparsa, bir sonraki sürece müdahale ederek bunu tespit edebilecektir.
- Dürüst insanlardan oluşan ve görevlerini yerine getirmek için gerekli becerilere sahip bir kadro bulundurmak.
- Her kişinin sorumluluğunu doğru bir şekilde belirleyin.
İşte muhasebe sahtekarlığını önlemeye çalışmak için bazı adımlar.