bir hüküm, muhasebe alanında, gelecekteki bir ödeme yükümlülüğünü karşılamak için bir dizi kaynak ayırmaktan oluşan bir yükümlülüktür.
Şirketin gelecekte bir yükümlülüğü olduğunda veya olacağına inandığında (var olma olasılığı yüksek), karşılık vermek zorundadır, yani karşılık ayrılır. Bu, gelecekteki yükümlülük için şirkette bir dizi kaynak ayırdığı ve dolayısıyla bunları başka şeylere harcamadığı anlamına gelir. Karşılıklar genellikle yıl sonunda yapılır (ülkeye bağlı olarak, ancak genellikle 31 Aralık) ve bunların tahmini bir tutar için olması normaldir (nihai miktar bilinmediğinden).
Kavramı daha iyi anlamak için bir örnek: 31 Aralık tarihi itibariyle bir şirket, henüz hüküm verilmemiş bir davanın parçası. Avukatları ona, büyük ihtimalle onu kaybedeceğini ve mahkeme masraflarını ödemek zorunda kalacağını söylediler.
Bu mahkeme masrafları gelecekte ödenmesi gereken bir yükümlülüktür. Bu nedenle, şirket, neredeyse kesinlikle gerçekleşecek olan söz konusu ödemeyi sağlamak için bir hüküm yapmalıdır.
Tedarik türleri
Hükümlerin çeşitli sınıflandırmaları yapılabilir. Burada, sağlanan giderin türüne ve hükmün süreceği süreye odaklanıyoruz.
Karşılık verilen gider türüne göre:
- Gerçekleşmiş ve henüz ödenmemiş bir yükümlülük karşılığı: Geçmişten gelen bir yükümlülüktür. Örneğin, 1 Aralık'ta bir tedarikçiden mal aldığımızı ve 6 aylık bir ödemeyi kabul ettiğimizi varsayalım. 31 Aralık itibariyle, bir yükümlülük oluşturduğumuz ancak ödemediğimiz için bu borç için o tedarikçiye karşılık ayıracağız.
- Gerçekleşmemiş (ve dolayısıyla ödenmemiş), ancak öngörülebilir bir yükümlülük karşılığı: Gelecekteki bir yükümlülüktür. Örneğin: 31 Aralık itibariyle, takip eden yılın Şubat ayı boyunca belirli bir vergi ödememiz gerektiğini biliyoruz. Kesin tutarı bilmesek de, bu ödemeyi karşılamak için kullanılacak yaklaşık bir miktar için karşılık ayırmamız gerekir.
- Değer düşüklüğü giderleri karşılığı: Değer düşüklüğü bu şekilde yükümlülük olmasa da, şirket için bir gider temsil eder, bu nedenle (sabit varlıklar, bir müşteri vb.) değer düşüklüğü olasılığı algılanır algılanmaz karşılık ayrılması gerekir.
Karşılığın tahmini süresine göre:
- Kısa vadeli: Karşılık verdiğimiz yükümlülüğün kısa vadede, yani 12 aydan kısa sürede yerine getirileceği tahmin edildiğinde. Karşılık, cari yükümlülüklere dahil edilecektir.
- Uzun vadeli: Karşılık verdiğimiz yükümlülüğün uzun vadede, yani 12 aydan fazla bir sürede yerine getirileceği tahmin edildiğinde. Karşılık, uzun vadeli borçlara dahil edilecektir.
Hükmün amacı. Ya sunduğumuz tahmin karşılanmazsa?
Daha önce de belirttiğimiz gibi, hükmün amacı gelecekte karşı karşıya kalacağımız bir yükümlülüğü veya masrafı karşılamaktır. Genellikle bu yükümlülükler veya harcamalar tahminlerdir ve bu nedenle bunların gerçekleşeceğine dair tam bir kesinlik yoktur. Peki, gerçekleşmezse ne olur? Hükmü tersine çevirmek zorunda kalacağız ve bu nedenle hükümden önceki ilk duruma döneceğiz. Sonuçta, sanki herhangi bir hüküm vermemişiz gibi olurdu.
