Aşırı tepki etkisi, döviz kurlarının neden bazen normalden daha değişken olduğunu açıklayan ekonomik bir olgudur. İngilizce adıyla da bilinir, aşırıya kaçma.
Para birimlerini etkileyen bir olay (örneğin para politikası değişikliği) meydana geldiğinde, yatırımcılar o olaya göre alım veya satım yaparak piyasada hareket ederler. Çoğu durumda, para birimlerinin fiyatı bu olay için beklenenden daha fazla artar (veya azalır). Bu tür aşırı varyasyon, aşırı tepki olarak bilinir. Döviz kuru, yeni dengesine ulaşmadan önce aşırı tepki veriyor.
Bazı ekonomistler, bu oynaklığın spekülasyon ve verimsiz piyasaların bir sonucu olarak ortaya çıktığını savundu. Ancak aşırı tepki modeli, döviz kurlarının ekonomideki fiyat durgunluğunu telafi etmek için olaylara göre geçici olarak değişeceğini kabul eder. Bu nedenle piyasada geçici bir aşırı tepki oluşacak ve bu daha sonra döviz kuru ayarlanarak düzeltilecektir.
Aşırı tepki açıklanabilir, çünkü parasal bir teşvik olduğunda, finansal varlık piyasası ve mal piyasası aynı hızda uyum sağlamaz. İlki (finansal sektör) hemen uyum sağlarken, mal piyasasının uyum sağlaması zaman alır.
Momentum etkisi gibi, aşırı tepki etkisi de piyasa etkinliği ilkesini ihlal eder.
Diğer varlıkların aşırı tepki etkisi
Aşırı tepki etkisi, birkaç yıl boyunca çok az değer kazanan ancak daha sonra diğer hisse senetlerinden daha iyi performans gösteren hisse senetlerinde meydana gelen olayı da ifade eder. Bu model, iyi ve kötü haberlere aşırı tepki verilmesine bağlanıyor. Değer yatırımcıları, genellikle düşük değerli şirketleri tespit etmek için bu modellerden yararlanır.
Yatırımcılar haberlere veya ekonomik olaylara tepki gösterdiğinde, sabit getirili piyasada (tahviller) ve diğer finansal piyasalarda da aşırı tepki oluşur.
Aşırı tepki kavramının kökeni
Overshooting terimi ilk kez 1976 yılında Alman ekonomist Rudi Dornbusch tarafından “Beklentiler ve döviz kuru dinamikleri” adlı kitabında kullanılmıştır. Şu anda Dornbusch aşırı tepki modeli olarak biliniyor.